EDEBİYAT, BÜYÜ, DÖNÜŞÜM (II. BÖLÜM)
(Online Seminer)

14 ŞUBAT / 17 NİSAN (Toplam 10 Hafta)
19.30 – 21.45
Seminer online olarak Zoom üzerinden yapılacaktır.
Tek Seminer Katılım Ücreti: Tam: 300 TL Öğrenci: 200 TL
Tüm Seminerlere Katılım İçin (%10 İndirimli): Tam: 2700 TL Öğrenci: 1800 TL

Kayıt olmak için [email protected]’a mail atabilirsiniz.

  1. Toplam 10 hafta
    1. Elias Canetti, “Dönüşüm,” Kitle ve İktidar, (çev. Gülşat Aygen) (2 hafta)
    2. Hayao Miyazaki, Spirited Away (Ruhların Kaçışı) (1 hafta)
    3. William Shakespeare, Hamlet, çev. Bülent Bozkurt (2 hafta)
    4. Jorge Luis Borges, “Shakespeare’in Belleği,” (çev. Peral Bayaz Charum) (1 hafta)
    5. Franz Kafka, “Akademi için bir Rapor,” (çev. Kâmuran Şipal) (1 hafta)
    6. Franz Kafka, Dava, (çev. Tanıl Bora) (2 hafta)
    7. Virginia Woolf, Orlando: Bir Yaşamöyküsü, (çev. Seniha Akar) (1 hafta)

Sanatın ve edebiyatın büyülediği, hatta yine büyülü bir işlev olarak şifalandırdığı gibi şeyler resmen bir klişe halini aldı. Kültür piyasasının büyüleyicilik vaadiyle sunduğu ürünler için kullandığı dilse çoğu kez, egzotikleştirilmiş sömürge bölgelerine turlar satan turizm acentelerininkini aratmıyor. Edebiyatın, sanatın büyülemek gibi bir işlevi varsa bile, bugün bunun büyük ölçüde piyasaya ve onun biricik büyü-dönüşüm aygıtı paraya tahsis ve tercüme edilmiş bir büyü biçimi olduğu ortada. Öte taraftan, edebiyat ve büyü dendiğinde ilk akla gelen genellikle, “fantastik edebiyat” yahut “büyülü gerçekçilik” vs. adlandırmalarla anılan metinler olsa da, bu gibi türselleştirmelere sığmaksızın büyüye çok çeşitli veçhelerden yaklaşan koca bir metinler gövdesi açılıyor önümüzde. Binbir Gece Masalları’ndan halk mitlerine, Homerik anlatılardan antik drama, Altın Eşek’ten Dönüşümler’e, kutsal kitaplardan ortaçağ efsane ve masallarına, Faust’lardan Shakespeare’lere, Frankenstein’dan Alice’e ve Romantiklerden avangartlara sayısız metinde hemen tüm (karşı)büyü unsurlarıyla karşılaşıyoruz.

 

Büyü muhtelif çağrışımlarla tınlayan bir terim: “ilkellere” özgü bir tür dinsellik, bilimin ilk(s)el bir biçimi, bilime yahut dine aykırı bir asılsızlık yahut para, meta, arzu, zevk gibi, illüzyonlar yaratan bir kandırmaca. Astrolojiden simyaya, metamorfozdan nekromansiye, kehanet sanatlarından bereket, kurban, totem ritüellerine, şifacılıktan şeytan çıkartmaya, cadılık pratiklerinden muska, iksir ve efsunlara vs. çok çeşitli pratik ve teknolojilerin yanısıra,  tanrı/ça/lar, büyücüler, kâhinler, rahipler, cadılar, şamanlar, büyücü krallar, şifacılar, peygamberler, hilekârlar gibi birçok figürü içine alan hayli geniş bir kategori büyü. Büyüyü tarihsel zaman içinde ve boy attığı toplumsal bağlamlar uyarınca yok olan veya biçim değiştiren kültürel bir “katılım tarzı” olarak anladığımızda ise, uygar ve rasyonel olmakla övünmeye devam eden veya büyüsü bozulduğu söylenen ileri kapitalist toplumlarımızda temellük edilmiş türlü biçimiyle halen yaşamaya devam ettiğini görüyoruz. Peki büyüyü ve büyü teknolojilerini ilkel ve irrasyonel vs. kategorisine havale ederken, kehanet, kader, mucize vs. inancını en rasyonel görünen mantık ve biçimlerde nasıl sürdürmeye devam ediyoruz?

 

Şeytanlar, canavarlar, teröristler, komplolar, kıyametler, şer eksenleri ve dahasıyla dolu bir kültürde büyüyü edebiyat kılavuzluğunda ele alırken, bu metinlerde karşımıza çıkan büyü/büyübozumu/karşı-büyü unsurlarını, öteden beri tanrısal veya seküler yasa tarafından temellük edilmiş meşru büyüle(n)me biçimleriyle birlikte okumaya çalışacağız. Edebiyatla büyüyü düşünmek, kültür, doğa, din, bilim, ideoloji, meta/para, mistisizm, beden-ruh, kendilik, grotesk, hafıza, sembolik, gerçek, dil, direniş, karşı-büyü, sanat, iktidar gibi birçok izleği tarihsel olarak kat etmek demek.

 

Yıl boyunca dörder ve sekizer haftalık diziler halinde sürdüreceğimiz “Edebiyat, Büyü, Dönüşüm” seminerinde edebiyat metinlerinin yazıldıkları dönemlerdeki büyü, büyü-karşıtı ve büyüleyici söylemlerle konuşmasının bir yakın okuması odağında ilerlerken, bu metinlerin bizi çağırdığı ilgili dinler-sanat-kültür tarihi, antropoloji, felsefe, sosyoloji, psikanaliz, siyaset felsefesi, siyasal iktisat metinlerine, filmlere ve sanat eserlerine de uğrayacağız.